Afgelopen weekend werd mijn oudste zoontje 5 jaar. Daarmee komt een einde aan een anderhalve maand durende feestperiode, lopend vanaf Sinterklaas. Maar eigenlijk begon het ‘feest’ al eerder. Namelijk toen het speelgoedboek van een bekende winkelketen op de mat viel. Hij kreeg te maken met iets waar veel twintigers en dertigers last van hebben: keuzestress!
Vol verwachting klopt ons hart…
Wie deed het vroeger niet? Ergens in september kwam het speelgoedboek en kon je gaan nadenken over alle cadeautjes die je wilde voor Sinterklaas (of kerst). Zelf nam ik het speelgoedboek altijd mee naar bed, wakker liggend over dingen die ik zou vragen. Bij mijn zoontje zag ik iets soortgelijks gebeuren. Alles wou hij hebben. Om de halve minuut kwam hij naar me toe rennen: “Papa, ik wil dit hebben.”, “Deze wil ik ook.”, “Die is echt mooi.” Horendol werd ik er van.
Leven vanuit een speelgoedboek
Veel twintigers en dertigers hebben net als mijn zoontje moeite met het maken van keuzes. We zien op de (social) media allemaal mensen een geweldig leven leiden. Dat willen we dan ook. Dat is ons eigen speelgoedboek:
- Succesvolle carrière? Wil ik!
- Reizen? Wil ik!
- Zelf een huis verbouwen? Wil ik!
- Kinderen en werken combineren? Wil ik!
- Goddelijk afgetraind lichaam? Wil ik!
- Bruisend sociaal leven? Wil ik!
Soms willen we best een beetje veel, nietwaar?
Keuzestress
Waar voorheen het leven voor een groot deel bepaald werd door kerk en sociale klasse, ben je nu zelf verantwoordelijk voor het maken van de juiste keuzes. Tegelijkertijd is het aantal keuzemogelijkheden op elk leefgebied enorm toegenomen. Hoewel het hebben van veel keuzemogelijkheden fijn lijkt, kan het ook stress opleveren. Uit een experiment van Barry Schwartz blijkt bijvoorbeeld dat het makkelijker is om te kiezen uit 6 potjes jam dan uit 24 potjes. Dat komt omdat je bij 6 potjes makkelijker tevreden bent met de keuze die je maakt. Bij 24 potjes ligt de nadruk vooral op de alternatieven die je niet hebt gekozen en krijg je gevoelens van spijt. Want misschien was dat andere potje jam toch lekkerder… Of die andere baan… En die andere vent/vrouw was ook wel erg leuk…
Maximizen of satisficen?
Barry Schwartz stelt dat er onderscheid te maken is tussen maximizers en satisfizers. Maximizers houden er van om de tijd te nemen en alle opties te overwegen voor ze een beslissing nemen. Het zijn mensen die voor het perfecte gaan. Dit geldt dus voor veel twintigers en dertigers. Satisfizers zijn eerder geneigd te kiezen voor het alternatief dat goed genoeg is en zijn daar dan ook tevreden mee.
Rationeel gezien maken maximizers de betere keuzes. Maar dat maakt ze niet gelukkiger! Ze zijn namelijk veel energie kwijt met het keuzeproces. Ook blijft dat gevoel van spijt aanwezig, want wat als ze dat andere hadden gekozen? Satisfizers zijn eerder tevreden met de keuzes maken en hebben energie over om zich druk te maken om dingen die er echt toe doen.
Waar het namelijk om gaat is dat het veel belangrijker is dat je een keuze maakt en daar vervolgens helemaal voor gaat, dan dat je de perfecte keuze probeert te maken. Uit onderzoek blijkt dat je daar veel gelukkiger van wordt. Dus, wil je een gelukkig leven? Wordt een satisfizer! Kies voor het eerste alternatief dat goed genoeg is en ga daar volledig voor.
Wil jij weten of je een maximizer of satisfizer ben, doe dan de test onder deze blog.
En mijn zoontje?
Hoe is het afgelopen met de keuzestress van mijn zoontje? Van een vriendin kregen we de tip een lijstje te maken met 5 verlangens. Telkens als mijn zoontje een nieuw idee had moest er iets van het lijstje af, voor zijn nieuwe wens er op mocht. Zo sloegen we twee vliegen in één klap. Het eerste was dat hij veel meer moest nadenken over wat hij echt leuk vond. Het tweede was dat het aantal keuzemogelijkheden drastisch was ingeperkt. Weg keuzestress. Heerlijk!
Tip voor jou: kijk niet naar al die dingen die anderen doen, maar maak een lijstje met dingen die echt bij jou passen. Kies daar vervolgens één of twee dingen uit en ga daar helemaal voor.
Zelttest Maximizer of Satisficer
Beantwoord de volgende vragen op schaalniveau van minimaal 1 (volledig oneens) tot maximaal 7 (volledig eens).
- Wanneer ik voor een keuze word gesteld, probeer ik alle mogelijke opties na te gaan, ook die mogelijkheden die op dat moment niet voorhanden zijn
- Hoe tevreden ik ook ben met mijn huidige baan, het is niet meer dan normaal dat ik mijn ogen openhoud voor betere opties
- Als ik in de auto naar de radio luister, check ik regelmatig de andere zenders of er niet wat leukers is, ook al ben ik relatief tevreden met datgene waar ik naar luister.
- Als ik tv kijk ga ik zappen om andere programma’s te scannen, terwijl ik tegelijkertijd dat ene programma probeer te volgen.
- Relaties zie is als kleding: ik verwacht dat je veel moet uitproberen, voor je iets vindt wat bevalt
- Ik vind het vaak moeilijk om een cadeau te vinden voor een vriend
- Een dvd huren is lastig, ik en altijd aan het twijfelen welke ik het beste kan kiezen
- Als ik winkel vind ik het moeilijk om kleding te vinden waar ik echt weg van ben
- Ik ben groot fan van allerlei 10 beste lijstjes (beste films, boeken, restaurants etc.)
- Schrijven vind ik moeilijk, als is het maar een brief aan een vriend, het is zo lastig om de juiste woorden te vinden. Ik herschrijf zelfs de simpelste dingen meerdere mailen
- Wat ik ook doe, ik stel heel strenge eisen aan mezelf
- Ik neem nooit genoegen met een tweede keus
- Ik fantaseer vaak over een heel ander leven dan wat ik nu leid.
Tel de punten bij elkaar op en kom erachter of jij een maximizer of satisficer bent, max 40 punten is een satisficer en boven de 65 punten is een maximizer….